Przestrzeń publiczna

Przestrzeń publiczna 3,7 metra – nieskończoność

Wszelkie miejsca dostępne powszechnie, zazwyczaj nieodpłatnie, fizyczna lub niefizyczna przestrzeń w której może znaleźć się każda jednostka społeczna. Zgodnie z definicja prawną przestrzeń publiczna to obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne.

Przykładami przestrzeni publicznych są drogi i ulice, place miejskie czy różne stale dostępne budowle i budynki stanowiące własność publiczną. Przestrzeniami publicznymi są też zwykle różne formy krajobrazu przyrodniczego stanowiące własność państwową (np. park narodowy) lub prywatną (np.prywatne tereny w Tatrach) .

Jednymi z form przestrzeni publicznych mogą być przestrzenie w całości sztucznie utworzone przez człowieka, takie jak: pomieszczenia otwarte bądź zamknięte (w sensie przestrzennym, lub w sensie czasowej dostępności) budynków użyteczności społecznej, jak np. pasaże centrów handlowych, hole kinowe, dworcowe, hale targowe, muzealne lub inne miejsca udostępniane publicznie przez właściciela lub zarządcę w określonym czasie np. prywatne parkingi czy ogrodzone parki lub ogrody. Ze względu na charakter, stopień dospołecznienia, dostępność, a przede wszystkim restrykcje i ograniczenia w korzystaniu przestrzeń taka z upływem czasu może przestać pełnić funkcji przestrzeni publicznych.

Forma własności (tzn. czy coś jest prywatne, czy państwowe) nie ma związku bezpośredniego z tym, czy coś jest przestrzenią publiczną zgodnie z definicją. W pewnych wypadkach restrykcje właścicielskie ograniczają przestrzeń publiczną w mniejszym lub większym stopniu. Przestrzeń taka może być subiektywnie odbierana wrażeniowo przez jednostki społeczne pozytywnie lub negatywnie , albo ambiwalentnie. Odczucia jednostek społecznych determinują stopień dospołecznienia przestrzeni publicznej

W miastach obserwuje się zawłaszczanie przestrzeni publicznej w sposób dosłowny tj. wydzielanie (przez budowniczych lub właścicieli nieruchomości) z przestrzeni publicznych przestrzeni prywatnych (prawnie lub bezprawnie), zwykle pod pretekstem zwiększenia bezpieczeństwa wydzielającego lub wydzielanych. Konsekwencją tego zjawiska jest brak kontynuacji naturalnego rozwoju miasta, tworzenie zamkniętych enklaw, pozornie bezpieczniejszych, lecz wpływających na rozwarstwienie społeczeństwa i podziały na tych przed i za murem, lepszych i gorszych, bogatszych i biedniejszych, co w konsekwencji prowadzi, w dłuższej perspektywie, do nasilenia negatywnych zachowań społecznych .

Często obserwuje się zawłaszczanie przestrzeni publicznej w formie symbolicznej, np. poprzez umieszczanie napisów bądź reklam na murach, muzeach, remontowanych budynkach publicznych itp. Innego typu zawłaszczanie’ przestrzeni publicznej może polegać na zajmowaniu go przez pewne grupy lub zbiorowości, np. tłum demonstrantów, czy spotkaniową grupę alkoholową (termin wprowadzony przez Rocha Sulimę) w obrębie sklepu monopolowego, spożywczego itp., uniemożliwiając innym osobom poruszanie się czy wchodzenie w obręb tej przestrzeni.

Przestrzeń publiczna może też być rozumiana w sposób abstrakcyjny lub socjologiczny. Przestrzenią publiczną są w takim przypadku internet(np. portale społecznościowe , gry wieloosobowe , komunikatory typu skype, gadugadu, irc itp. ) lub inne środki masowego przekazu: gazety, radio i telewizja etc.